'definizioa' Tag
-
Energiaren kontzeptua. Energia motak
18 apirila, 2007Energia hitza oso erabilia da eguneroko hizkuntza arruntean."Elikagai energetikoak", "energiaren krisia", "energia alternatiboak"…aipatzen ditugu sarri. Guztiok dugu hitz honen esangurari buruzko nolabaiteko ideia, eta badakigu energia behar dugula edozein lan edo betebehar burutzeko. Baina, zer da benetan energia? Egia esan, definizio bat ematea eskatzen zaigunean, segituan ohartzen gara ez dela erraza izaten. Izan ere, energia […]
-
Eremuaren Definizioa. Zenbait Adibide
11 urtarrila, 2007Definizio fisikoa eman aurretik azter ditzagun zenbait adibide: 1. ADIBIDEA: (a irudia) Barra metaliko bat bere mutur batetik berotzen badugu berehala ohartuko gara barran zehar tenperatura balio ezberdinak izango direla, tenperatura hauek barraren zein puntu eta berotzen pasa dugun denboraren menpekoak izanik. Kasu honetan TENPERATURA EREMU bat izango dugu. 2. ADIBIDEA: (b irudia) Buztinezko ur […]
-
Uhin geldikorrak
13 azaroa, 2006Azter dezagun jarrain zernolako interferentzia mota ematen den bi foku koherente lotzen dituen zuzeneko edozein puntutan. Uhin geldikorrak abiadura berean, norabide berean eta aurkako norantzan aurrera egiten duten bi uhin sinusoidal berdin interferitzen dutenean sortzen dira (ikus ondorengo appletak: I eta II). Gainezartzen diren uhinak bakarka aztertzean puntu guztiek anplitude berberarekin bibratzen dutela ikus daiteke. […]
-
Pultsazioak
10 azaroa, 2006Uhin koherenteen interferentzien kasu orokorra aztertu ondoren, jarraian interferentzi mota bereziak ikasiko ditugu, eguneroko hainbat fenomenoetan agertzen baitira. Hau gertatzen da adibidez pultsazioen kasuan. Nahiz eta gaur egun metodo elektronikoak erabili nagusiki, oraindik ere pultsazioen propietateetan oinarrituta doitzen dira musikako instrumentu asko. Azter dezagun, bada, propietate hau. Puntu batean interferitzen duten bi uhinen maiztasuna zertxobait […]
-
Islapena eta errefrakzioa
31 urria, 2006Uhinek aurkezten dituzten propietate orokorrekin jarraituz, oraingo honetan garrantzia berezia duten bi fenomeno aztertuko ditugu: islapena eta errefrakzioa. Fenomeno hauek izaera guztietako uhinetan agertzen diren arren garrantzia berezia dute argiaren kasurako, nagusiski fenomeno hauetan oinarrituz azaltzen delako Optika Geometrikoaren atala. Beraz, azter ditzagun arretaz adierazitako fenomeno biak. Edozein ingurunetik hedatzen den uhin bat ezaugarri desberdineko […]
-
Difrakzioa
30 urria, 2006Uhinen difrakzio fenomenoa hasiera batean pentsa daitekeena baina fenomeno arruntagoa da. Uhinek beraien hedapenean jasaten duten desbiderapenak aplikazio ugari izan ditzake gure bizitzan. Partikula sorta bat irekiune bat daukan pantaila batera jaurtitzen badugu, irekiunera jausten direnak beren higidurari eutsiko diote perturbaziorik jasan gabe; pantailara jausten direnak, berriz, gelditu egingo dira edo, bestela, atzerantz errebotatuko dute. […]
-
Huygens-en printzipioa
30 urria, 2006Datozen egunetan ikasiko ditugun uhinen propietateak ulertu ahal izateko uhinen hedapena nola ematen den ulertu beharko genuke lehenik. Hauxe da, hain zuzen ere, Huygens-en printzipioak azaltzen duena. Uhin baten hedapena dagokion uhin ekuazioarekin adierazten da. Orain ikusiko dugun legez ingurunean perturbazioa jasaten duen puntu batean uhinaren anplitudea kalkulatzeko ez da beharrezkoa perturbazio hori sortu duen […]
-
Uhinen propietate orokorrak
30 urria, 2006Fenomeno fisiko askok uhin izaera dute, hau da, normalean fenomeno horien atzean uhinen propietate ezberdinak ageri dira. Hauek dira datozen egunetan aztertuko ditugunak. Orokorrean fenomeno hauen jatorria desberdina izan daiteke. Gure kasuan hiru multzo handitan banatuko ditugu uhinen propietate orokorrak: Oinarrizko Fenomenoak: uhinen izaerari zor zaizkienak dira. Propietate hauen guztien atzean fisikako printzipio garrantzitsu bat […]
-
Uhin harmonikoak. Parametro edo magnitudeak
9 urria, 2006Bidalketa honetan lehenik eta behin Uhin harmonikotaz zer ulertzen dugun adierazten saiatuko gara. Jarraian, uhinaren azterketan azalduko zaizkigun magnitudeen zerrenda emango zaizu. Garrantzitsua da magnitude hauen ezaugarriak ondo ikastea uhin harmonikoen ekuazioa nondik datorren ondo ulertzea nahi baduzu. Uhin harmonikoak Uhin higidura guztien artean bereziki interesatzen zaizkigunak UHIN HIGIDURA HARMONIKOAK dira. Mota desberdinetakoak izan arren, […]
-
Uhinen elementuak
9 urria, 2006Uhinaren ekuazioaren analisiarekin hasi aurretik komenigarria da uhin baten hedapenarekin zerikusia duten hainbat elementuen azalpena egitea. Jarraian agertzen dira era laburbilduan Sarreran esan dugun bezala, orokorrean, uhinen hedapen fenomeno guztietan, zenbait elementu amankomun agertzen dira: FOKUA: hedatzen den perturbazioa edo bibrazioa sortzen den puntua da. HEDAPENA: ingurune batean zehar energiaren transmisioari deritzo. ATZERAPENA: fokuan perturbazioa […]